PETRA PLANLAMA

Yaşadığımız kentler bir yaşama dönüşür, toplumsal kültür, yapılı çevreyle yakından ilişkilidir, çevreye yansır, çevreden beslenir. İyi tasarlanmış mekanlar yaşamımızın her anında bizi etkilemektedir. O yüzdendir ki üst ölçekten başlayıp en ince detaylara kadar olan yaşamı biçimlendiren şehir planlarından, mimari tasarımlara kadar olan uzmanlık alanları bir bütün şekilde ele alınması şarttır.

Bursa’da gezginlerin en çok ilgisini çeken özellik, şehrin her yanında şırıldayan suları ile çeşmeleriydi. Bursa’nın sahip olduğu su kaynakları için sayfalar dolusu yazılar ve kitaplar yazılmıştır. 1640 yılında Bursa’ya gelen Evliya Çelebi, Bursa çeşmelerini şöyle anlatıyor. Her biri âb-ı hayat gibidir. Uludağ’ın eteklerinde kurulan kent, dağ kütlesinin tuttuğu karlar sayesinde bu zengin yer altı ve yer üstü su kaynaklarına sahiptir.

Son yüzyılın en özellikli zamanını yaşadığımız bu ortamda artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. Yaşadığımız bu süreçten sonra gelecek çağda nasıl bir şehircilik, şehir planlama anlayışı içerisinde olacağız. Yaşadığımız Covid19’lu günlerimizde mekanların bir nevi geri planda kalabildiğini gördük.

1950 ve 1980 yılları arasında ekonomik büyüme ve sanayileşme politikası bir sanayi kenti oluşumunu ortaya çıkartırken, kırdan kente göçü ve hızlı bir kentleşmeyi de beraberinde getirmiştir. Bu kent çevresindeki kırsal veya boş alanların kentsel alana dönüşümü ile sonuçlanmıştır. Buna paralel olarak yerel yönetimler kentleşme sorunlarına duyarlılık göstermeye ve çözüm arayışında belli bir düzeyde rol almaya başlamıştır.

Bursa, geçmiş dönemlerden bu yana her zaman dış dünya ile ilişkilerin yoğun olarak yer aldığı ve ekonomik yapının diğer dünya bölgelerindeki değişimlerden yoğun olarak etkilendiği bir yer olmuştur. İpek böceği yetiştiriciliği bilgisinin tarihçi Procopius’a göre MS. 550 yıllarında Hintli rahipler tarafından Batı Anadolu’ya kayan ipek üretimi neticesinde, Bursa’nın rolü değişerek bir üretim merkezi olması o dönem başlamıştır. 

Barınma, sağlıklı bir çevrede yaşama, nitelikli bir konutta ikamet etme gibi olgular insanlığın temel ihtiyaçlarındandır. Bu konuda temel ihtiyaçları ortaya koyan en temel bilimsel kriter olan Maslow un ihtiyaçlar hiyerarşisi üçgeninde barınma en temel ihtiyaç olan fiziksel ihtiyaçlar bölümünde tabanda yer almaktadır.